Groepstherapie – een mogelijke behandeling voor seksuele disfunctie?
Een groep Canadese onderzoekers, onder leiding van Dr. Lori Brotto van de University of British Columbia, was geïnteresseerd in de vraag of vrouwen met verminderd seksueel verlangen en/of opwinding met ervaren leed baat kunnen hebben bij groepstherapieën en of het effect een langere periode kan aanhouden (6-12 maanden).
Ze testten de effecten van seksuele voorlichting en groepstherapie, met of zonder mindfulnesstraining, en keken naar veranderingen in verschillende aspecten van het seksueel functioneren van de deelnemers (d.w.z. verlangen, opwinding, leed, relatietevredenheid, het denken over en de indruk van de deelnemers over hoezeer hun seksueel verlangen en kwaliteit van het seksueel leven zijn veranderd na de behandeling).
Welke behandelingen werden in het onderzoek getest?
De 148 Canadese vrouwen werden willekeurig verdeeld in twee groepen, die allebei acht wekelijkse behandelingssessies hadden. De behandelingen werden gegeven door clinici die gespecialiseerd waren in groepstherapie en die kennis hadden van seksuele disfuncties. Alle deelnemers kregen ook “huiswerk” om thuis te oefenen buiten de groepssessies.
1) Seksuele voorlichting en therapiegroep (STAP-therapie)
Deze deelnemers kregen seksuele voorlichting en groepstherapie, waaronder ‘sensate focus’. Sensate focus is een techniek waarbij paren elkaar aanraken en elkaar hun volledige aandacht geven, en is een manier om gezonde communicatie tussen partners te leren.
2) Op mindfulness gebaseerde cognitieve therapie (MBCT-therapie)
Deze groep kreeg dezelfde voorlichting en ondersteuning als de STEP-therapiegroep, maar kreeg ook mindfulness-oefeningen. De deelnemers brachten een uur per sessie door met bewuste aandacht en kalmte voor de erogene delen van het lichaam.
Wat vonden ze?
Beide behandelingen verhoogden het seksuele verlangen en de opwinding
Beide behandelingen gaven een aanzienlijke toename in seksueel verlangen en opwinding, die gedurende 6 tot 12 maanden na de behandeling aanhielden. Deze verbeteringen kunnen te danken zijn aan:
- meer kennis van hun eigen lichaam en verbetering van hun begrip van seksualiteit, omdat vrouwen die worstelen met een verminderd verlangen vaak onjuiste opvattingen over seksualiteit hebben
- de ondersteuning en gemeenschapsvorming in de STEP-behandeling. Het delen van soortgelijke ervaringen met andere vrouwen kan verlichting bieden door gevoelens van isolatie te verminderen
- de mindfulnesstraining die leidde tot meer aandacht voor seksuele signalen en bewustzijn van lichamelijke gewaarwordingen. Dit kan ook enkele van de psychologische barrières voor seksuele opwinding hebben weggenomen, door negatieve gedachten te verminderen
- positieve verwachtingen van de behandelingen
Mindfulnesstraining verminderde het leed en verbeterde de tevredenheid met de relatie
Beide behandelingen vertoonden een afname van seksueel leed, maar deze veranderingen waren significant sterker in de mindfulness-groep. Dit was waarschijnlijk het gevolg van het ontwikkelen van mededogen met jezelf door de mindfulness-oefeningen.
Deelnemers in de mindfulness-groep vertoonden ook significant sterkere verbeteringen in relatietevredenheid op alle opvolgingstijdstippen.
Conclusies
Mindfulnesstherapie en ondersteunende seksuele voorlichting zijn beide effectief bij het verbeteren van een verminderd seksueel verlangen en problemen met opwinding bij vrouwen. Met name mindfulnesstherapie toonde grote verbeteringen in het verminderen van het seksuele leed van vrouwen. Veel van deze positieve veranderingen bleken tot een jaar na het einde van de actieve behandeling voort te duren, wat betekent dat vrouwen zich kunnen blijven ontwikkelen en kunnen leren van de technieken die ze in deze sessies hebben geleerd.
Referentieartikel:
Brotto LA et al. (2021) A randomized trial comparing group mindfulness-based cognitive therapy with group supportive sex education and therapy for the treatment of female sexual interest/arousal disorder. J Consult Clin Psychol; 89(7): 626-639.